Συναισθηματική νοημοσύνη – Ένας σύντομος οδηγός για το παιδί

 



 Γράφει η Φωτοπούλου Χαρά - Σχολική Κοινωνική Λειτουργός


Σύμφωνα με τον  Goleman (1990), «συναισθηματική νοημοσύνη» ή «Συναισθηματική Ευφυία» (EQ), είναι η ικανότητα του ατόμου να αναγνωρίζει τα δικά του συναισθήματα, να τα κατανοεί και να τα ελέγχει. Είναι επίσης η ικανότητα να αναγνωρίζει και να κατανοεί κανείς τα συναισθήματα των άλλων και να  διαχειρίζεται αποτελεσματικά τόσο τα δικά του συναισθήματά όσο και τις διαπροσωπικές του σχέσεις».

Μελέτες που έγιναν τις τελευταίες δεκαετίες, έδειξαν ότι η συναισθηματική νοημοσύνη (EQ) είναι πιο σημαντική από το δείκτη νοημοσύνης (IQ), καθώς τα πλεονεκτήματα που προσφέρει είναι πολλά και σημαντικά για το παιδί και για την μετέπειτα ζωή του. Μερικά από αυτά τα πλεονεκτήματα είναι τα παρακάτω: 

  •       Το υψηλό EQ συνδέεται με το υψηλό IQ. Τα παιδιά με υψηλότερα επίπεδα συναισθηματικής νοημοσύνης αποδίδουν καλύτερα μαθησιακά και τείνουν να έχουν υψηλότερους βαθμούς.
  •       Τα παιδιά τα παιδιά με ανεπτυγμένη συναισθηματική νοημοσύνη είναι πιο ευτυχισμένα και αισιόδοξα..
  •      Αντίθετα τα παιδιά με χαμηλό δείκτη συναισθηματικής νοημοσύνης, είναι πιθανό να παρουσιάσουν κατάθλιψη και άλλες ψυχικές ασθένειες κατά την ενηλικίωση.
  •       Η καλλιέργεια των συναισθηματικών δεξιοτήτων, από την πρώιμη παιδική ηλικία, βοηθά τα παιδιά να διαχειρίζονται καλύτερα τις συγκρούσεις, αλλά και να αναπτύξουν βαθύτερες φιλίες στο μέλλον.
  •          Ένα έξυπνο συναισθηματικά παιδί αναπτύσσει θετική αυτοεικόνα και υψηλή αυτοεκτίμηση.
  •    Τέλος η συναισθηματική νοημοσύνη προάγει τη συμπόνια και την ενσυναίσθηση για τους άλλους.

       Ως γονείς λοιπόν, έχουμε την ευθύνη να ενθαρρύνουμε το παιδί να αναπτύξει όχι μόνο την ακαδημαϊκή του νοημοσύνη (IQ), αλλά και την συναισθηματική του νοημοσύνη (EQ).  Πως μπορούμε όμως να βοηθήσουμε το παιδί να μάθει να διαχειρίζεται αποτελεσματικά τα συναισθήματά του;

  1.  Επισημάνετε τα συναισθήματα που υποπτεύεστε ότι νιώθει, τόσο τα αρνητικά όσο και τα θετικά. Τα παιδιά πρέπει να γνωρίζουν πώς αισθάνονται. Βοηθήστε τα  να ονομάσουν τα συναισθήματά τους και ενθαρρύνετέ τα  να μιλήσουν γι αυτά.  Για παράδειγμα μπορείτε να χρησιμοποιήσετε εκφράσεις όπως  «Βλέπω ότι είσαι θυμωμένη» ή «Κι εγώ θα ήμουν λυπημένη αν μου συνέβαινε αυτό».
  2.  Χρησιμοποιήστε το θεατρικό παιχνίδι και την μίμηση και παίξτε το «παιχνίδι μάντεψε πως νιώθω». Πάρτε μια έκφραση που σχετίζεται με κάποιο συναίσθημα (χαρά, λύπη, θυμός κτλ.) και αφήστε το παιδί  να μαντέψει πως νιώθετε. Ενθαρρύνετέ το  να κάνει το ίδιο. Στόχος του παιχνιδιού είναι να μάθει να εκφράζει τα συναισθήματά του αλλά και να μαντεύει σωστά τις εκφράσεις και τα συναισθήματα των άλλων.  Τα παιδιά αγαπούν αυτό το παιχνίδι, αλλά δεν μπορούν να το παίξουν έως ότου γίνουν δύο ετών όπου και θα μπορούν να εκφράζουν λεκτικά το όνομα του συναισθήματος.
  3.  Αποτελέστε πρότυπο της υγιούς έκφρασης των συναισθημάτων. Το παιδί σας όπως ακριβώς αντιγράφει συμπεριφορές, έτσι ακριβώς μαθαίνει να διαχειρίζεται και τα συναισθήματά του παρατηρώντας τους γονείς. Όταν εκφράζουμε τα συναισθήματά μας με μη αποδεκτούς κοινωνικά τρόπους (πχ φωνές, βία), τότε μαθαίνουμε στα παιδιά μας να κάνουν το ίδιο.

4.  Αποδεχτείτε όλα τα συναισθήματα του παιδιού σας.  Μην παραβλέπετε πως νιώθει και μην προσπαθήσετε να του τα απορρίψετε,  ακόμα και αν θεωρείτε ότι είναι παράλογα. Για το παιδί είναι απόλυτα λογικά και σημαντικά.  Με το να μην εγκρίνουμε κάποια  συναισθήματα, δε αποτρέπει το παιδί  από το να μην τα έχει,  αλλά ίσως τα οδηγήσει σε καταπίεση τους και έκφραση τους με μη εποικοδομητικό και λειτουργικό τρόπο.

5. Διαβάστε τους παραμύθια. Μέσα από την διήγηση, μπορούμε να τα βοηθήσουμε να αναγνωρίσουν τα συναισθήματα των άλλων και έμμεσα να τους ενισχύσουμε την ενσυναίσθηση. Για παράδειγμα μπορούμε να πούμε:  “Πώς νομίζεις ότι αισθάνεται;” ή “Πώς θα ένιωθες αν αυτό συνέβαινε σε σένα;”.


   Extra Tip: Εκτυπώστε και πλαστικοποιήστε το παρακάτω φύλλο εργασίας, προκειμένου να εξασκηθείτε με το παιδί σας στην εκμάθηση των συναισθημάτων αλλά και για να παρακολουθείτε τα συναισθήματα του παιδιού σας καθημερινά.




*Διαβάστε επίσης: Πέντε χρήσιμα Tips για να αντιμετωπίσετε τη ζήλεια ανάμεσα στα αδέρφια

 

 

 

Σχόλια