Γράφει η Φωτοπούλου Χαρά - Σχολική Κοινωνική Λειτουργός
Από πολλούς γονείς η έννοια της πειθαρχίας, συχνά ταυτίζεται με αυτή της τιμωρίας. Έτσι
αρκετές φορές καταφεύγουν στην τιμωρία ως μέσο πειθαρχίας των παιδιών τους
(π.χ. φωνές, στέρηση προνομίων, σωματική και λεκτική βία), όταν αυτά είναι
ανυπάκουα και για την εκμάθηση της κοινωνικής συμπεριφοράς. Στην πραγματικότητα
όμως πρόκειται για δύο εντελώς διαφορετικές τακτικές και δεν θα πρέπει να
συγχέονται μεταξύ τους. Η πειθαρχία για να εφαρμοστεί προϋποθέτει την συνεργασία
ανάμεσα στον γονέα και το παιδί, την καθοδήγηση, την ενθάρρυνση και την επιβολή
δίκαιων όρων. Διδάσκει στα παιδιά πώς να παίρνουν μόνα τους τις σωστές
αποφάσεις και τους δίνει την δυνατότητα
να επιλέγουν πως θα συμπεριφερθούν. Αντίθετα η τιμωρία αποτελεί κατά βάση μια
πρακτική εκφοβισμού, που τις περισσότερες φορές είναι αποτελεσματική αλλά δεν
διδάσκει την βαθύτερη σχέση
πράξη-συνέπεια. Αποτελεί στην ουσία ένα
μέσο ελέγχου της συμπεριφοράς του παιδιού, αλλά δεν του προσφέρει εμπειρίες
μάθησης που θα το καταστήσουν ώριμο, ανεξάρτητο και υπεύθυνο πολίτη στο μέλλον.
Για να
εφαρμοστεί λοιπόν μια σωστή παιδαγωγική πειθαρχία, οι γονείς θα πρέπει να ακολουθήσουν τις
παρακάτω αρχές:
1. Αρχικά οι γονείς θα πρέπει να δίνουν το καλό
παράδειγμα. Είναι παιδαγωγικά άσκοπο να διδάσκει ο γονιός το σωστό, αλλά να μην
το εφαρμόζει ο ίδιος. Για παράδειγμα ο γονιός να συμβουλεύει το παιδί να περνά
τον δρόμο όταν το φανάρι είναι πράσινο, αλλά ο ίδιος να μην το τηρεί.
2.
Η συμπεριφορά των γονιών θα πρέπει να
χαρακτηρίζεται από σταθερότητα και συνέπεια, ως προς την εφαρμογή κάποιας
ποινής. Όταν υπάρχει υπαναχώρηση το αποτέλεσμα θα είναι αρνητικό.
3. Από την άλλη πλευρά θα πρέπει η αμοιβή
να δίνεται με μέτρο. Η μεν «τσιγκουνιά» απογοητεύει το παιδί και το αποθαρρύνει
να αγωνίζεται και να προοδεύει, ενώ η υπερβολική αμοιβή κάνει το παιδί να την
απαιτεί χωρίς να χρειάζεται να προσπαθήσει.
4. Οι κανόνες που μαθαίνονται στο παιδί, θα
πρέπει να είναι λίγοι, απλοί και κατανοητά διατυπωμένοι για το παιδί. Όταν
κάποιος από αυτούς παραβιάζεται θα πρέπει να επαναλαμβάνεται ξανά. Ο καθορισμός κανόνων και ορίων δίνει στο παιδί την αίσθηση της
ασφάλειας.
5.
Οι γονείς δεν πρέπει να γίνονται
υπερπροστατευτικοί. Πρέπει να αφήνουν το παιδί να βιώσει την εμπειρία, που θα
προκύψει από τις συνέπειες των πράξεών του. Δεν πρέπει να αναλαμβάνουν τις
ευθύνες του παιδιού.
6. Το παιδί θα πρέπει να προειδοποιείται από
πριν για τις συνέπειες, που θα έχει κάποια συγκεκριμένη πράξη του. Έτσι ο
γονιός θα επιβεβαιώνει ότι το παιδί αναγνωρίζει και αντιλαμβάνεται την παράβαση
και ταυτόχρονα θα του δίνεται η δυνατότητα να επιλέξει κάποια εναλλακτική λύση.
7.
Η ποινή για να έχει παιδαγωγική αξία, θα
πρέπει να επιβάλλεται την σωστή στιγμή και όχι καθυστερημένα. Για παράδειγμα «Δεν θα πας στα γενέθλια του συμμαθητή σου
την επόμενη εβδομάδα». Κι όταν έρχεται η επόμενη εβδομάδα, το παιδί θα
αισθανθεί δικαιολογημένα αδικημένο. Κάποια στιγμή λοιπόν, θα νιώσει την ανάγκη να κάνει την επανάστασή
του και ίσως ξεφύγει από τα όρια.
8. Σημαντικός κανόνας για την σωστή διαπαιδαγώγηση των παιδιών είναι να ακολουθούν οι γονείς μια κοινή γραμμή, ως προς τις ποινές που θα χρησιμοποιούν. Είναι μεγάλο λάθος να εκφράζουν την διαφωνία τους μπροστά στο παιδί, γιατί έτσι περνούν διπλά μηνύματα για το τι πρέπει να γίνεται μέσα στην οικογένεια, μεγαλώνει χωρίς σαφή όρια και επομένως του δημιουργούν ένα αίσθημα ανασφάλειας.
*Δείτε ακόμα: Τι είναι τα «Terrible Twos» και πώς να τα αντιμετωπίσετε
Συναισθηματική νοημοσύνη – Ένας σύντομος οδηγός για το παιδί
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου